ARMK » Wesoła wczoraj i dziś

Wesoła wczoraj i dziś

Katalog Wesoła wczoraj i dziś (5 MB, PDF)

Wesoła, dawniej znana jako przedmieście św. Mikołaja, to historyczny obszar Krakowa leżący w granicach Dzielnicy I Stare Miasto i Dzielnicy II Grzegórzki. Już w XIII wieku wzniesiono tu kościół św. Mikołaja, wokół którego rozwijała się osada. Od XVI wieku obszar ten stał się popularnym miejscem wypoczynku, gdzie szlachta i mieszczaństwo budowały dwory i rezydencje.

W pierwszej połowie XVII wieku Katarzyna z Ostrogskich Zamoyska, wpływowa magnatka i dziedziczka jednej z największych fortun ówczesnej Rzeczypospolitej, ufundowała na tym terenie jurydykę Wesoła, co zostało zatwierdzone przez króla Władysława IV Wazę w połowie XVII wieku. Nazwa Wesoła zaczęła obejmować cały teren przedmieścia. Choć rozwój jurydyki został zakłócony przez zniszczenia związane z potopem szwedzkim i konfederacją barską, w XVIII wieku Wesoła odzyskała swoje znaczenie.

To tutaj - przez ponad 200 lat - powstawała i rozwijała się polska i światowa medycyna. Pod koniec XVIII wieku, w budynku dawnego klasztoru karmelitów bosych przy ulicy Kopernika 19, otwarto Szpital św. Łazarza, który dał początek medycznej historii Wesołej. Na przełomie XIX i XX wieku przy ulicy Kopernika wznoszono szpitale i kliniki projektowane przez wybitnych architektów, gdzie pracowali najwybitniejsi polscy lekarze. W pierwszej połowie XIX wieku, przy dzisiejszej ulicy Kopernika 7, powstał nowy budynek klinik, gdzie pacjentów leczył przyszły pierwszy prezydent Krakowa, prof. Józef Dietl. Pod koniec XIX wieku otwarto gmach I Kliniki Chirurgii Ogólnej tzw. Białej Chirurgii, którą stworzył Ludwik Rydygier, wówczas najwybitniejszy polski specjalista z zakresu chirurgii miękkiej.

Wesoła była świadkiem wielu przełomowych odkryć medycznych, takich jak: pierwsza w Polsce operacja w pełnym znieczuleniu wykonana przez Ludwika Bierkowskiego, odkrycie bakterii Helicobacter pylori przez Walerego Jaworskiego, czy stworzenie podstaw tomografii RTG przez Karola Mayera.